Năm hết Tết đến, người Việt Nam thường có tục lệ lau dọn bàn thờ, bát hương gia tiên. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết lau dọn bàn thờ đúng cách.
Đối với người Việt Nam, bàn thờ luôn là nơi linh thiêng, tôn kính nhất của mỗi gia đình. Việc chăm chút dọn dẹp bàn thờ là cách để con cháu bày tỏ lòng kính yêu và tưởng nhớ đến ông bà tổ tiên, những người đã khuất. Vì thế, mỗi độ năm hết Tết đến công việc này luôn được tất cả các gia đình chú trọng.
Hiện nay có một số quan niệm khác nhau về thời điểm thích hợp để tiến hành việc lau dọn bàn thờ. Có nơi cho rằng phải làm việc này trước ngày ông Táo chầu Trời. Bên cạnh đó một số nơi quan niệm tiến hành việc này trong thời điểm ông Táo vắng nhà, tức là từ ngày 23 tháng Chạp đến trước 30 hoặc 29 tháng Chạp (nếu tháng Chạp thiếu).
Trước khi thực hiện lau dọn, gia chủ phải tắm rửa sạch sẽ chuẩn bị đĩa hoa quả đặt lên rồi thắp hương và khấn thông báo với các thần linh và gia tiên về việc hôm nay sẽ dọn bàn thờ. Đợi cho hương cháy hết gia chủ mới bắt đầu thực hiện công việc.
Khi bắt tay vào việc, cần phải chuẩn bị một chiếc bàn hoặc mâm trên có phủ giấy trắng hoặc giấy đỏ để đặt các đồ thờ, bát hương, bài vị. Khi lau dọn bạn nên dùng khăn mới sạch và phải dùng nước ấm để lau sạch bụi bặm trên bàn thờ và các bức tượng hay di ảnh.
Bát hương được coi là điểm chính trung tâm của bàn thờ, đó là vật thiêng liêng mỗi khi thắp nhan, nguyện cầu của gia chủ thì bề trên sẽ hiện hữu và chứng giám được lời nguyện cầu. Vì thế cách lau dọn bàn thờ để không phạm tâm linh nên hạn chế di chuyển bát hương qua lại, sự xê dịch quá nhiều sẽ không tốt.
Gia chủ có thể tỉa các chân hương và chỉ nên để lại 3 chiếc. Việc để quá nhiều chân hương khiến bàn thờ nhanh bụi, điều này sẽ không tốt cho gia chủ. Chân hương tỉa ra thường đốt và tất cả tro được thả xuống sông, hồ hoặc hòa nước bón cây, không nên đổ lung tung. Khi sạch bàn thờ đã sạch bụi thì gia chủ mới tiến hành thay nước.
Khi lau dọn, nên cẩn thận nhẹ nhàng với từng đồ vật vì trên bàn thờ lúc nào cũng được coi là những vật thiêng liêng, phù hộ cho gia đình. Hạn chế làm đổ vỡ đồ khi lau dọn, điều này đặc biệt rất kiêng kị với những người xưa, vì họ cho rằng như vậy là những điềm xấu, không tốt và tai họa sẽ xảy đến.
Thường sau khi lau dọn xong, gia chủ thắp hương và khấn một lần nữa báo cáo công việc đã hoàn tất đồng thời cầu xin gia tiên phù hộ độ trì cho con cháu mạnh khỏe bình an là kết thúc công việc lau dọn ban thờ.
Theo Trí thức trẻ
