Kinh nguyệt không đều là nỗi lo ám ảnh của nhiều chị em phụ nữ. Đây có thể là triệu chứng hoặc nguyên nhân liên quan đến các bệnh phụ khoa, biểu thị sự bất thường của các cơ quan sinh dục nữ. Theo các bác sĩ sản khoa, nếu để tình trạng này kéo dài, không chữa trị sẽ dẫn đến nguy cơ cao bị hiếm muộn, vô sinh.
“Đèn đỏ” phập phù, khó thụ thai
“Em năm nay 26 tuổi nhưng kinh nguyệt không đều, tháng có tháng không, thậm chí có lúc hơn 3 tháng mới có. Em rất lo lắng vì lấy chồng được 2 năm nhưng chưa có con. Chu kỳ kinh nguyệt không đều khiến vợ chồng em rất căng thẳng vì không biết lúc nào rụng trứng để có thể thụ thai được”, Vân Nga (Nam Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ lo lắng của mình trên các diễn đàn những người đồng cảnh ngộ.
Trường hợp của Vân Nga là một trong hàng trăm nghìn trường hợp chị em phụ nữ gặp phải. Các bạn trẻ này đặt rất nhiều câu hỏi với các phòng khám, tư vấn về sản khoa, đến các đường dây nóng về sức khỏe sinh sản. Có những bạn có kinh được vài tháng rồi tới hơn 8 tháng sau không có dấu hiệu trở lại. Có bạn thì rong kinh, đau bụng dữ dội, kinh nguyệt rối loạn, tháng có tháng không, tháng nhiều tháng ít… Quan trọng hơn cả, phần lớn trong số họ mối lo lớn nhất là khó thụ thai hoặc vô sinh.
Theo BS Lưu Thị Hồng, nguyên Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ Trẻ em (Bộ Y tế), chu kỳ kinh nguyệt là hiện tượng sinh lý bình thường ở người phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Do đó, khi thấy chu kỳ kinh nguyệt có các dấu hiệu bất thường, cần khám thực thể để tìm ra nguyên nhân gây rối loạn. Tình trạng kinh nguyệt thất thường ở chị em phụ nữ có thể là do một số nguyên nhân như: Mất cân bằng nội tiết tố, tăng hoặc giảm cân, rối loạn ăn uống, bị stress; hay do rối loạn tuyến giáp… Đặc biệt, một nguyên nhân quan trọng có thể khiến kinh nguyệt của chị em bị rối loạn hoặc tắc kinh đó là việc mắc các bệnh phụ khoa. Những bệnh phụ khoa ở tử cung và buồng trứng như: U nang buồng trứng, đa nang buồng trứng, u xơ tử cung… cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến thưa kinh, tắc kinh ở chị em phụ nữ. Tình trạng này nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến vô sinh – hiếm muộn. Theo thống kê, đây cũng chính là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng tắc kinh ở những chị em đang trong độ tuổi sinh sản.
Ở mỗi chị em, do tình trạng cơ địa khác nhau nên chu kỳ kinh nguyệt cũng có sự khác nhau. Theo các bác sĩ, không phải do hành kinh không đều dẫn đến việc không có thai, mà là do một hoặc một số bệnh trong cơ thể khiến cho kinh nguyệt không đều và không thụ thai được. Vì thế, điều trị kinh nguyệt không đều hiệu quả nhất cần phải dựa vào nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, xem có phải là do các bệnh lý hay do khi sinh nở, sẩy thai hay phá thai không an toàn; do chế độ dinh dưỡng hay tâm lý… “Sau khi khám bệnh và xác định được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra những cách điều trị phù hợp cho từng trường hợp cụ thể”, BS Hồng nhấn mạnh.
Đi khám ngay khi thấy triệu chứng bất thường
Theo nhiều thống kê cho thấy, tỉ lệ nữ giới vô sinh – hiếm muộn con cái do rối loạn kinh nguyệt trong những năm gần đây tăng lên rất cao, có khoảng 80% phụ nữ bị vô sinh có tình trạng kinh nguyệt không đều.
Chu kỳ kinh nguyệt bình thường ở mỗi chị em nữ giới khi bước vào tuổi dậy thì cho đến tuổi mãn kinh thường là từ 28 – 35 ngày, kể từ ngày đầu tiên của một chu kỳ cho đến ngày đầu tiên của chu kỳ tiếp theo. Theo các bác sĩ sản khoa, kinh nguyệt không đều đồng nghĩa với việc khó xác định thời gian rụng trứng. Chính điều này đã khiến cho khả năng thụ tinh trở nên khó khăn hoặc không thành công, đặc biệt, trong những trường hợp vô kinh do trứng không rụng hoặc không phóng noãn.
Đối với những trường hợp vô kinh, BS Hà Thị Huệ, chuyên khoa cấp I Sản phụ khoa thuộc Phòng khám Sản phụ khoa chất lượng cao 36 Ngô Quyền (Hà Nội) thì nguyên nhân gây hiện tượng không có kinh nguyệt (vô kinh) được chia làm 2, đó là nguyên nhân nguyên phát (đối với trường hợp chị em trên 18 tuổi mà chưa có kinh lần nào) và nguyên nhân thứ phát (với những chị em mất kinh từ 3 – 6 tháng). Nguyên nhân nguyên phát thường là do chị em nữ giới sinh ra đã bị dị tật, không có tử cung, không có âm đạo hoặc không có vách ngăn âm đạo (màng trinh) hay những chị em có màng trinh không thủng, bị teo tuyến yên, teo buồng trứng…
Còn nguyên nhân thứ phát thường là do chị em thực hiện thủ thuật ở cổ tử cung không an toàn (phá thai không an toàn) làm cho buồng tử cung bị dính dẫn đến bị mất kinh, hoặc do suy buồng trứng sớm, do bị u buồng trứng, u nang buồng trứng, rối loạn hoạt động nội tiết của tuyến vỏ thượng thận, tuyến giáp hay do đang cho con bú, đang mang thai. Bên cạnh đó, các yếu tố căng thẳng, lo âu, mệt mỏi, thay đổi môi trường sống, rối loạn tiêu hóa, lạm dụng rượu bia, chất kích thích, chất gây nghiện… đều có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng tắc kinh hoặc chậm kinh.
Bác sĩ Huệ khuyến cáo, với tất cả các nguyên nhân trên, chị em không được chủ quan xem thường. Trường hợp bị tắc kinh trong khoảng 3 tháng liên tiếp, hoặc tắc kinh 1,2 tháng nhiều quá 3 lần trong một năm thì chị em cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để được bác sĩ thăm khám, xác định chính xác nguyên nhân và có phương pháp điều trị kịp thời. Trường hợp nguyên nhân tắc kinh là do mắc bệnh phụ khoa thì cần điều trị ngay, tránh những ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản. Sau khi khám bệnh và xác định được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh thì bác sĩ sẽ đưa ra những cách điều trị phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.
