Cúng giao thừa thường phải làm hai lễ, một lễ cúng trong nhà và một lễ cúng ngoài trời. Tuy nhiên, nhiều gia đình băn khoăn việc cúng ngoài trời hay trong nhà trước.
Lễ giao thừa hay còn gọi là lễ Trừ Tịch, được cử hành vào thời khắc kết thúc năm cũ chuyển sang năm mới (hết giờ Hợi ngày 30 sang giờ Tý mở đầu ngày mùng 1 Tết). Lễ này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với các gia đình để cầu mong sự bình an, may mắn, thịnh vượng và xua đi những khó khăn, đen đủi trong một năm sắp tới.
Theo đúng phong tục thì lễ cúng giao thừa phải làm hai lễ, một lễ cúng giao thừa trong nhà và một lễ cúng ngoài trời.
Theo chuyên gia phong thủy Hoàng Anh Hùng (Hà Nội), lễ ngoài trời phải làm trước nhằm “nghênh tân, tiễn cửu”, tức là đón quan hành khiển mới, tiễn quan hành khiển cũ.
Theo phong tục truyền thống, người Việt tin rằng mỗi năm có một vị quan Hành khiển cai trị hạ giới khác nhau. Giao thừa cũng là thời khắc chuyển giao công việc cai trị của các vị quan Hành khiển. Mâm cỗ cúng đêm giao thừa có thể coi như một buổi tiệc để tiễn đưa vị thần năm cũ và nghênh đón vị thần mới. Gia đình sắm lễ với mong muốn cả nhà được bình an, hạnh phúc trong năm mới.
Quan niệm dân gian cho rằng việc bàn giao tiếp nhận công việc của các vị thần diễn ra rất khẩn trương, các vị ấy chỉ có thể ăn vội vàng hoặc đi ngang qua chứng kiến tấm lòng của gia chủ. Vì vậy mâm cỗ cúng quan Hành khiển thường đặt ngoài cửa chính.
Thông thường lễ cúng giao thừa ngoài trời sẽ có xôi gà và hoa quả, riêng lễ cúng này không cần dùng bát hương mà có thể cắm hương vào các đồ lễ cúng.
Sau khi cúng giao thừa xong, các gia chủ cũng khấn Thổ Công, tức là vị thần cai quản trong nhà. Lễ vật dùng để cúng giao thừa trong nhà gồm: ngũ quả, vàng mã, hương, hoa, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (bánh tét), bánh giầy, bánh kẹo và mâm cỗ mặn hoặc cỗ chay đầy đặn, thơm ngon, tinh khiết. Sau khi cung kính bày lễ lên bàn thờ gia tiên thì đốt đèn nến, thắp hương thơm và thành kính cầu khấn.
Ngoài ra, nhiều gia đình ở chung cư băn khoăn rằng “ở chung cư có cần cúng giao thừa ngoài trời không”? Bàn về vấn đề này, chuyên gia phong thủy Linh Quang (Tư vấn đào tạo phong thủy thực hành) cho biết do không gian chật hẹp không có đất có vườn nên việc cúng chỉ cần tập trung ở trong nhà mà không nhất thiết phải cúng ngoài trời. Nếu các gia đình cần cúng ngoài trời nên xuống dưới sân của nhà chung cư chứ không phải ở trên tầng.
Theo các chuyên gia, mâm lễ cúng giao thừa phải có ngũ quả. Ngũ quả chính là tượng trưng cho ngũ phúc (Phúc – Lộc – Thọ – Khanh – Ninh) là những điều con người ta luôn mong ước.
Trong cúng giao thừa phải có sớ viết cẩn thận, tiền vàng phải có đủ cho quan hành khiển, phán quan và ngũ phương long mạnh ninh thần… Tuy nhiên, mọi người lưu ý vàng mã không nên quá nhiều, tránh mê tín.
Theo WTT