Nhắc đến điện ảnh Nhật Bản, người ta không thể không nhắc đến kho tàng anime vốn đã làm nên thương hiệu cho xứ sở hoa anh đào. Ẩn đằng sau những thước phim với màu sắc, nét vẽ tinh tế là những câu chuyện có sức lay động lòng người, ẩn chứa bao triết lí lẫn bài học nhân sinh sâu sắc.
Sẽ thật khó để xướng tên phim nào hay nhất trong hàng ngàn tác phẩm anime bởi bộ phim nào cũng có những đặc trưng riêng mà chỉ mỗi cá nhân mới có thể cảm nhận trọn vẹn. Dưới đây là danh sách 7 bộ phim đặc sắc nhận được sự đánh giá cao từ người hâm mộ và giới phê bình, chắc chắn bạn nhất định phải xem!
1. The Wind Rises (Miyazaki Hayao, 2013)
Nhân vật chính của The Wind Rises (Gió Nổi) là Jirō, một chàng sinh ra với niềm yêu thích mãnh liệt với không trung và những giấc mơ được lái máy bay chinh phục bầu trời. Tuy nhiên, giấc mơ của cậu lại gặp phải một trở ngại không thể vượt qua: cậu bị cận nặng và không thể trở thành phi công. Những cảm hứng từ Caproni, một kỹ sư hàng không người Ý đã đem lại cho Jirō một giấc mơ mới: tự tay thiết kế ra những chiếc máy bay cho nước Nhật. Vượt qua bao khó khăn, Jiro đã trở thành một kỹ sư thiết kế máy bay chiến đấu và tìm thấy được tình yêu của mình – Naoko, một cô gái bé nhỏ, yếu đuối, nhưng luôn xinh tươi, yêu đời. Không chỉ đạt doanh thu cao nhất Nhật Bản năm 2013, Gió nổi còn được Viện Hàn lâm Nhật Bản trao giải Phim hoạt hình hay nhất, đồng thời nhận nhiều đề cử danh giá như đề cử giải Oscar cho Phim hoạt hình hay nhất, đề cử Quả cầu vàng cho Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất.
2. A letter to Momo (Hirouki Okiyura, 2011)
A letter to Momo (Thư Gửi Momo) theo chân cô bé Momo từ Tokyo cùng mẹ chuyển đến sống trên một hòn đảo nhỏ. Hành trang của cô bé khi đặt chân tới đây chính là nỗi đau mất cha, nỗi hối hận vì đã cãi nhau với ông vào lần gặp nhau cuối cùng và một bức thư cha để lại với vỏn vẹn ba chữ “Gửi Momo”. Ở nơi đây, Momo gặp phải 3 con yêu quái rắc rối. Sự xuất hiện của chúng làm xáo trộn thế giới tràn ngập u buồn của cô bé. Thế nhưng chính nhờ ba người bạn mới có một không hai này, Momo dần lấy lại sinh khí, thoát khỏi mặc cảm tội lỗi, dũng cảm bắt đầu một cuộc sống mới và tìm ra thông điệp cha muốn gửi gắm vào giây phút ông đặt bút viết dòng chữ “Gửi Momo” lên cánh thư cuối cùng.
Thư Gửi Momo là câu chuyện cảm động xen lẫn hài hòa nét hài hước của hoạt hình Mỹ với tinh thần nhân đạo sâu sắc. Tác phẩm đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và công chiếu ở nhiều nước trên thế giới. Phim đã được trao giải xuất sắc tại Liên hoan Nghệ thuật truyền thông Nhật Bản năm 2011 trong phần dành cho anime.
3. 5 Centimeters Per Second (Makoto Shinkai, 2007)
Được công chiếu lần đầu vào tháng 3 năm 2007, 5 Centimeters Per Second (5 Centimét/giây) đã giành được giải Phim hoạt hình xuất sắc nhất tại lễ trao giải điện ảnh châu Á Thái Bình Dương và Giải bạch kim lớn Lancia tại Liên hoan phim chủ đề tương lai cho phim có hình ảnh và hiệu ứng xuất sắc nhất.
Phim xoay quanh một câu chuyện tình buồn diễn ra tại Nhật Bản, với xuất phát điểm là từ những năm 90 khi nhân vật chính Takaki Tono mới 13 tuổi cho tới hiện tại khi anh đã đi làm. Phim gồm 3 chương nhỏ gộp lại dài 62 phút. Chương một mở đầu câu chuyện bằng một lời hứa con trẻ, đã dẫn dắt cả người xem lần lượt đi qua 3 quãng thời gian quan trọng trong cuộc đời Takaki Tohno và đều liên quan tới tình yêu của anh dành cho một người con gái. Cho đến nay, cảnh kết phim khi hai bạn trẻ còn cách nhau bởi 1 đoàn tàu xe lửa vẫn là một trong những cái kết gây tranh cãi nhất thế giới.
4. Grave of Fireflies (Takahata Isao, 1988)
Bộ phim Grave of Fireflies (Mộ đom đóm) được nhiều người đánh giá là một trong những phim hoạt hình hay nhất mọi thời đại. Phim lấy bối cảnh giai đoạn cuối của Chiến tranh thế giới 2 ở Nhật Bản, kể về câu chuyện chua xót nhưng cảm động về tình anh em của hai đứa trẻ mồ côi Seita và em gái của cậu Setsuko.
Hai anh em mất mẹ sau cuộc thả bom dữ dội của không quân Mỹ vào thành phố Kobe trong khi cha của hai đứa đang chiến đấu cho Hải quân hoàng gia Nhật. Vì vậy Seita và Setsuko phải vật lộn để tồn tại giữa một bên là nạn đói và một bên là sự thờ ơ đến nhẫn tâm của những người xung quanh (trong đó có cả những người họ hàng của hai đứa trẻ). Cuối cùng Setsuko chết vì thiếu ăn, những hình vẽ miêu tả sự đau đớn và cái chết của cô bé có thể coi là những cảnh phim bi thương nhất trong lịch sử hoạt hình Nhật Bản.
5. Spirited Away (Miyazaki Hayao, 2001)
Sẽ là một thiếu sót cực lớn nếu không thể không nhắc đến phim hoạt hình Spirited Away (Cuộc phiêu lưu của Chihiro vào vùng đất linh hồn). Không chỉ thành công rực rỡ về mặt doanh thu, bộ phim còn mang về giải Oscar cho phim hoạt hình hay nhất tại Oscar lần thứ 75 và giải Gấu Vàng tại liên hoan phim Berlin năm 2002. Đồng thời, Spirited Away còn nằm trong top 50 phim bạn nên xem khi ở tuổi 14 của BFI.
Trong phim, cô bé Chihiro cùng cha mẹ tình cờ lạc vào thế giới linh hồn. Do tham ăn, cha mẹ của cô đã bị dính lời nguyền biến thành heo và Chihiro bị kẹt lại thế giới này làm việc và tìm cách cứu cha mẹ mình. Xuyên suốt 124 phút của bộ phim là một câu truyện ngụ ngôn đầy những triết lí và những bài học sâu sắc. Từ chuyện môi trường ô nhiễm, bóc lột sức lao động và xâm phạm trẻ em, đến lòng hiếu thảo, tình người và cả một thế giới thần đạo của người Nhật, tất cả đều được hội tụ trong Spirited Away.
6. Howl’s Moving Castle (Hayao Miyazaki, 2004)
Howl’s Moving Castle (Lâu đài di động của Howl) là một trong những bộ phim thương mại Nhật thành công nhất trong lịch sử, được đề cử giải Oscar cho phim hoạt hình hay nhất tại giải Oscar lần thứ 78. Phim kể về Sophie – cô thợ làm mũ 18 tuổi – bị lời nguyền của mụ phù thủy già biến thành một bà lão 90 với mái tóc bạc trắng. Cô gái trẻ gan dạ này nhanh chóng dẹp bỏ sợ hãi, chấp nhận sự thay đổi này và cả cơ hội bắt đầu chuyến phiêu lưu mới. Ở trên tòa lâu đài di động khổng lồ, cô gặp và yêu chàng phù thủy Howl. Nỗ lực hóa giải lời nguyền của Sophie cũng đồng thời là quá trình cô tìm lại trái tim đã đánh mất của Howl.
7. From Up on Poppy Hill (Goro Miyazaki, 2011)
Lấy bối cảnh Nhật Bản những năm 1960, From Up on Poppy Hill (Từ Phía Đồi Hoa Anh Túc) là câu chuyện về cô bé Matsuzaki Umi sống cùng với gia đình trên đỉnh một ngọn đồi ở sát biển. Cha cô đã mất tích trong chiến tranh. Mỗi ngày Umi lại kiên nhẫn kéo cờ hiệu trong khoảnh sân trồng đầy hoa anh túc, làm dấu hiệu hi vọng từ trùng khơi xa xôi cha có thể nhận ra chốn về. Umi gặp Shun – một nam sinh cùng trường. Họ chung tay đấu tranh, sửa chữa lại ngôi trường cũ thay vì phá bỏ và xây ngôi trường mới.
Tình cờ Umi và Shun nghi ngờ cả hai có quan hệ huyết thống với nhau, dù vậy, tình cảm thầm lặng họ dành cho nhau vẫn không thể nào cắt đứt. Bộ đã trở thành phim Nhật Bản có doanh thu cao nhất năm từ khi nó công chiếu lần đầu vào tháng 7 năm 2011. Phim đã giành được giải Phim hoạt hình của năm tại lễ trao giải viện hàn lâm Nhật Bản lần thứ 35 và lễ trao giải anime Tokyo lần thứ 11 vào năm 2012.
Theo Yan
